Alemlerin Rabbi olan Allah’ın sıfatları, güzel isimlerinin yanında eşsiz ve benzersizdir. Allah’a iman konusunda bu sıfatlara da önem vermek gerekir. Çünkü alemlerin yaratıcısını Hakk’ı ile bilmek bu tür sıfatların ne anlama geldiğini iyi bilmekten geçer.
Allah’ın sıfatları ile yarattıklarının sahip olduğu sıfatlar asla bir tutulmaz. Çünkü her şeyden önce yaratılmış olanlara yani bizlere o sıfatları veren yine Allah’ın kendisidir. Fakat bu nitelik ve yetenekler biz aciz kullarda sınırlı oranda bulunurken Allah’ın kudreti sonsuzdur. Bu yazımızda Allah’ın sıfatları ve anlamları kapsamlı olacak şekilde yer almaktadır.
Allah’ın Sıfatları Kaç Tanedir ve Nelerdir?
Allah’ın sıfatları zati ve subuti sıfatlar olacak şekilde iki farklı sınıfta ele alınır. Her sıfat, Allah’ın sonsuz kudretine dair farklı bir niteliğe işaret eder. Allah’ın kudretini ve kutsallığını daha iyi anlamak için bu tür sıfatlar kullanılmaktadır. Yüce Allah’ın bazı sıfatları sadece ona ait olan özellikleri nitelendirir. Bu yüzden öncelikle Allah’ın zati ve subuti sıfatları hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.
Allah’ın sıfatları ile yaratmış olduklarında bulunan sıfatlar aynı değildir. Allah, yarattıklarına verdiği bazı niteliklerin asıl kaynağıdır. Bu nitelikler, aciz kullarda ve diğer yaratılmış olanlarda sınırlı şekildedir. Allah’ın yaratması ve yardımı ile ortaya çıkan sıfatlar farklı niteliklere işaret eder.
| Zati Sıfatlar | Subuti Sıfatlar |
| Vücud | İlim |
| Kıdem | Hayat |
| Beka | Semi |
| Vahdaniyet | Basar |
| Muhalefet – un Lil Havadis | İrade |
| Kıyam bi – nefsihi | Kudret |
| Kelam | |
| Tekvin |
Allah’ın Zati Sıfatları ve Anlamları
Alemlerin Rabbi olan Allah’ın zati sıfatları, dünya üzerindeki veya ruhani bir varlıkta bulunması asla mümkün olmayan özelliklerdir. Bu sıfatlar sadece Yüce Allah’a aittir ve yaratılmışlarda bulunmaz. Allah’ın başka bir varlık ile bağlantısı olmayan tüm özellikleri zati sıfatlar kısmına girer. Zati sıfat başlığı altında toplam 6 tane özellik bulunmaktadır.
Vücud Sıfatı
Allah’ın varlığının sonsuz olduğunu belirtir. Vücud, “var olmak” anlamına gelir. Sıfat-ı nefsiye olarak bilinen bu durumda Allah olmasaydı yaratılmış hiçbir şey var olamazdı. Kainatın varlığı O’nun varlığını gösteren en büyük işarettir. Çünkü hiçbir şey ne kendi kendine var olur ne de yok olabilir.
Varlık kavramının zıddı olan “yokluk” Allah için düşünülemez. Allah’ın varlığı başka bir varlığa bağlı değildir. İlahi vücudu zatının gereği olarak kabul edilir. Kuran’ı Kerim’in birçok ayetinde Allah’ın varlığı hakkında bilgiler vardır. O doğmamış ve doğurmamıştır. Hiçbir şey ona benzemez. Bu özellikler vücud sıfatını anlatır.
Kıdem Sıfatı
Allah’ın bir başlangıcı olmadığını ve ezeli olduğunu gösterir. Müslümanlar, O’nu kısıtlı zekaları ile kavrarken dünyadaki zaman kavramına göre düşünmemelidir. Allah, tüm zamanlardan münezzeh tutulur. Yüce yaratıcının öncesi veya evveli olamaz.
Beka Sıfatı
Allah’ın sıfatları tablosu içinde beka yer alır. Beka sıfatının biz kullara anlattığına göre Allah, insanlar gibi ölümlü bir varlık değildir. O’nun bir sonu veya vadesi yoktur. Allah, yaratmış olduğu kainatta sonsuza kadar var olacak tek varlıktır. Beka sıfatı, O’nun sonsuz olduğunu anlatır.
Vahdaniyet Sıfatı
Allah sonsuz bir varlık olduğu gibi evrende biricik ve tek olandır. Vahdaniyet sıfatı ile anlatılan bu özellik, O’nun eşsiz olduğunu gösterir. Yaratılanlar kümesi içinde Allah’a denk olabilecek hiçbir varlık bulunmaz.
Muhalefet – un Lil Havadis Sıfatı
Allah’ın kendine has sıfatlarından muhalefet – un lil havadis, O’nun hiçbir varlığa benzemediği anlatır. Gelmiş, geçmiş veya gelecek herhangi bir varlık ile O’nun özellikleri asla bir olmaz. Bu sıfat aynı zamanda herhangi bir varlıkla benzer bir özellik bile bulunmayacağı anlamına gelir.
Kıyam bi – Nefsihi Sıfatı
Allah’ın isim ve sıfatları arasında Kıyam bi – nefsihi bulunur. Bu sıfat, Allah’ın yaratılışın ilk anında kimse yokken de var olduğunu anlatır. Evrenin yaratıldığı ilk günde, Allah tek başına var olmuştur. Evrendeki hiçbir varlığa ihtiyacı olmayan Allah’tan başka varlık bulunmaz.
Allah’ın Subuti Sıfatları ve Anlamları
Subuti sıfatlar, Allah’ı daha iyi tanımak için evrendeki diğer mahluklarda olan özelliklerin yer aldığı bir başlıktır. Allah’ın Sıfat-ı subutiyyesi şeklinde tanımlanan bu sıfatlar, Allah’ta zaten vardır. Bu ortak yönlere sahip sıfatlar subuti sıfatlar denir. Bu sıfatlar 8 tanedir.
İlim Sıfatı
Allah’ın subuti sıfatları arasında ilk sırada ilim gelir. Bu, Allah’ın her şeyi bilen ve sonsuz ilim sahibi olduğunu anlatır. Ancak O’nun ilmi insanlardaki gibi sınırlı olmayıp insanın aklının alamayacağı kadar geniştir.
Hayat Sıfatı
Allah’ın diri bir şekilde var olduğunu anlatır. O’nun diriliği aciz insanlar gibi görülemez. Tüm canlılardan farklı olarak vardır ve gözle görülmeyen ebedi diriliğe sahiptir. Kimse O’nun gibi hayat sahibi değildir.
Semi Sıfatı
Her şeyi işiten anlamına gelen Allah’ın semi sıfatı, canlıların duyu organı gibi değildir. O’nda sınırlı olmayan bir işitme özelliği vardır ve yaratılanların kalplerinden geçeni bilir.
Basar Sıfatı
Allah evrendeki her şeyi gören ve gözetendir. O’nun görme yetisi herhangi bir canlı ile kıyaslanmaz. Bu bir yere bakıp görmekle değil farklı bir anlam taşımaktadır.
İrade Sıfatı
Her inançlı insan Allah’ın sıfatlarına kıymet verir ve onları bilmek ister. Allah’ın pek çok farklı sıfatından biri olan irade, O’nun istediği an istediğini dilemesidir. Sonsuz irade sahibidir.
Kudret Sıfatı
Allah sonsuz bir güce sahip olandır. Evreni yoktan var etmesi gibi istediğini istediği anda var edebilecek kudrete sahiptir. Bir şeyin var olması tamamen O’nun kararına bağlıdır.
Kelam Sıfatı
Söz anlamına gelen kelam, insanların düşündüklerini ifade ediş şeklidir. Allah dil kullanmadan istediğini iletendir. Mesajını iletmek için sözcük veya araç kullanmaz.
Tekvin Sıfatı
Ahiret yaşamında Allah tek başına yaratıcıdır. Evrende tüm yaratılanlar O’na aittir. Başka bir varlık yaratıcı güce sahip olamaz.
