Namaz İle İlgili Merak Edilen Tüm Sorular Ve Cevapları

Değerli kardeşim, abdest alırken dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de ağız ve burunu suyla yıkamaktır. Abdest alırken ağız içerisine su alıp çalkalamak, oradaki kalan yemek artıklarını da temizlemeye yardımcı olur. Eğer ağızdaki yemek artığı abdest alındıktan sonra fark edilirse, bu durumun abdesti geçerli kılar.

İbni Abidin hazretleri bu konuyla ilgili şöyle bilgi veriyor: ” Zarar vermez denilmesi; su, dişteki şeyin altına sızıp, ıslatacağı içindir. ” Yani ağızda küçük miktarda yemek kalıntısı olması abdesti bozmaz. Ancak, bu yemek kalıntılarının namaz kılarken yutulmamasına özen göstermek gerekir. Çünkü oruçlu iken bu tür kalıntıları yutmak orucu bozabilir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “İslam’ın direği namazdır.” (Tirmizi)

Bu hadis, namazın İslam’daki yerini ve önemini ne kadar net bir şekilde vurguluyor değil mi? Tıpkı bir binanın ayakta kalması için direklere ihtiyaç duyması gibi, Müslüman’ın imanının da ayakta kalması ve güçlenmesi için namaza ihtiyaç duyduğunu ifade eder. Namaz, bizim günlük hayatımızda Rabbimizle kurduğumuz özel bir bağlantıdır, bizi O’na yakınlaştırır ve hayatımıza manevi bir derinlik katar.

Sevgili kardeşim, namaz abdesti alırken kıyafetin nasıl olması gerektiği konusu, İslam’da özellikle belirtilen bir konu değildir. Ancak abdest alırken dikkat edilmesi gereken bazı genel ilkeler vardır:

Örtünme: Abdest alırken, özellikle açık alanlarda veya başkalarının huzurunda isek, avret yerlerimizin örtülü olması gerekir. Erkekler için avret yeri göbekten diz kapaklarına kadar olan bölgedir. Kadınlar için ise avret yeri, yabancı erkeklerden (mahrem olmayan) baş, yüz, eller ve ayak bileklerine kadar olan kısımlar dışındaki tüm vücuttur.

Temizlik: Abdestin temizlik üzerine kurulu bir ibadet olduğunu göz önünde bulundurarak, kıyafetlerimizin temiz olmasına özen göstermeliyiz. Ancak bu, abdest alırken kıyafetlerimizin mutlaka tertemiz olması gerektiği anlamına gelmez; sadece büyük bir kirlilik veya necasetin olmaması yeterlidir.

Rahatlık: Abdest alırken kıyafetlerimizin rahat olması, kolayca yüzümüze, kollarımıza, başımıza ve ayaklarımıza su ulaştırabilmemiz için önemlidir. Abdest alırken bazı kısımların yıkanmasının zorlaşmaması için elastik veya geniş kıyafetler tercih edilebilir.

Son olarak, abdest alırken asıl amacımızın fiziksel temizliğin ötesinde manevi bir temizliğe ve tazelenmeye ulaşmak olduğunu hatırlamamız gerekir. Bu nedenle kıyafetler kadar abdest alırken niyetimiz, ihlasımız ve üzerimize getirdiği huzur da çok önemlidir.

Namaz kılarken çorap giymenin zorunlu olup olmadığına dair belirli bir şart ya da kural yoktur. Namazın kabulü için temel olan, abdestin doğru bir şekilde alınmış olması ve avret yerlerinin örtülü olmasıdır. Erkekler için avret yeri göbekten diz kapaklarına kadar olan bölgedir. Ayaklar bu bölgenin dışında kaldığı için, ayakların örtülü olması zorunlu değildir. Bu nedenle çorapsız da namaz kılabilirsiniz. Ancak soğuk hava gibi sebeplerden dolayı ayaklarınızı sıcak tutmak ya da ayak sağlığı için çorap giymek isteyebilirsiniz. Özetle sevgili kardeşlerim, namaz kılarken çorap giymek ya da giymemek tamamen size bağlıdır. Önemli olan, namazınızı huzur içinde ve doğru bir şekilde kılmanızdı

Düzenli namaz kılamamak, birçok Müslüman kardeşimizin zaman zaman karşılaştığı bir meseledir. İlk olarak şunu bilmelisin ki, samimi bir şekilde namaza yakınlaşmak istemen bile Rabbimizin rahmetine sığınmanın ve doğru yolda olma isteğinin bir işaretidir.

Sana birkaç tavsiyem olacak;

Niyet Tazelemek: Öncelikle niyetimizi tazeleyerek neden namaz kıldığımızı hatırlamak önemlidir. Namaz, Rabbimizle kurduğumuz özel bir bağlantıdır. O’na yakınlaşmanın vereceği huzuru kısa bir vakit hayal et.

Yavaş Yavaş Başlamak: Eğer beş vakit namazı bir anda kılmakta zorlanıyorsan, öncelikle günde bir ya da iki vakit namazla başlayabilirsin. Ardından diğer vakitleri de ekleyerek Allah’ın izniyle 5 vakit namaza başlayacaksın.

Namaz Arkadaşı Edinmek: Namazı cemaatle kılmak, hem sevabı artırır hem de motivasyonu yükseltir. Ailen, arkadaşların ya da komşularınla belirli vakitlerde beraber namaz kılmaya niyet edebilirsin.

Namazın Faziletlerini Öğrenmek: Namazın faziletlerini, önemini ve getirdiği huzuru öğrendikçe, namaza olan ilgin ve sevgin artar.

Dua Etmek: Allah’tan yardım istemekten çekinme. Rabbimize, bize namaz kılmayı kolaylaştırmasını ve kalbimizi namaza meylettirmesini dua edebiliriz.

Sabırlı Olmak: Her ibadette olduğu gibi, namazda da kararlılık ve sabır önemlidir. Başlangıçta zorluk yaşasan bile, devam ederek bu zorlukların üstesinden gelebilirsin.

Sevgili kardeşim, unutma ki Rabbimiz, bizlerin samimi gayretlerini, içten tövbelerini ve çabalarını bilir. Önemli olan, hiçbir zaman umutsuzluğa kapılmadan O’na yönelmektir.

İslam alimlerinin çoğunluğuna göre, ezan okunurken namaza başlamakta bir sakınca yoktur. Ancak, ezanın tamamını dinleyip ardından namaza başlamanın daha faziletli olduğu belirtilir. Ezanın başında veya ortasında ise ve namaz vakti girer girmez namaz kılmaya niyet ettiyseniz, namazınıza devam edebilirsiniz. Ancak ezanın sonlarına doğruysa, ezanın bitmesini bekleyip sonra namazınıza başlamanız daha güzeldir. Bunun yanı sıra, ezan okunurken dinlemenin ve ezana icabet etmenin (yani içinden ezanı tekrar etmenin) faziletli olduğunu unutmamak gerekir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), ezan okunduğunda ona icabet edilmesini ve ardından dua edilmesini tavsiye etmiştir.

Namaz kılarken üzerimize aldığımız elbiselerin temiz olması ve avret yerlerimizi örtmesi esastır. Eğer pijama temiz, yırtık veya delik değilse ve avret bölgelerini tam anlamıyla örtüyorsa, bu şartlarda namaz kılınabilir. Pijama, bu şartları sağlıyorsa ve örtücü nitelikteyse, yani vücut hatlarını belli etmeyecek şekilde avret yerlerini örtüyorsa, namazın kılınması açısından bir sakınca bulunmamaktadır. Pijama ile kılınan namazın sahih olmadığına dair bir hüküm yoktur, ancak namazın edebine uygun kıyafetlerle kılınmasının daha faziletli olduğunu söyleyebiliriz.

Akşam namazının farzından sonra kılınan sünnet ve nafile namazlara değineceğim. İslam’da namazlar, farz, sünnet, ve nafile namazlardır. Akşam namazının farzından hemen sonra, iki rekât sünnet namazı kılınır. Eğer akşam namazından sonra mescide girerseniz Atebetü’l-Mescid namazı kılabilirsiniz. Akşam namazından sonra kılınabilen diğer namaz Salâtü’l-Tesbih namazıdır. Ancak unutulmamalıdır ki, sünnet ve nafile namazları kılmakta zorunluluk yoktur. Bunlar, Rabbimize olan sevgimizi, şükrümüzü ve yakınlığımızı ifade eden ekstra ibadetlerdir.

Hanefi ve Şafii Mezhebine göre, bir yetişkin, kendi cinsel organını ya da bir başkasının cinsel organını kasıtlı olarak ellemedikçe, sadece görmekle abdesti bozulmaz.

Namaz kılmadan önce cünüplükten arınmamış bir şekilde namaz kılmak caiz değildir. Bu, namazın sahih olmamasına neden olur. Yani, cünüp bir haldeyken kılınan namaz kabul edilmez ve gereklilik olarak üzerimizden kalkmış olmaz. Cünüp iken büyük abdest almak ve bu hali gidermek gereklidir. Böyle bir durumda olan bir kişi, namaz vaktinin çıkmasından korkuyorsa, öncelikle gusül almalı ve ardından namazını kılmalıdır. Eğer bu süre zarfında namaz vakti çıkarsa, bu namazı kazaya bırakmış olur ve daha sonra kaza olarak kılmalıdır.

İmam, cemaate namaz kıldırırken niyet ederken, kalbinde kıldığı namazın hangi namaz olduğunu ve bu namazı cemaate kıldırmak niyetiyle kıldığını tasdik eder. Mesela imam akşam namazını cemaate kıldıracaksa, kalbinde “Niyet ettim akşam namazını kıldırmaya ve cemaate imam olmaya” diye niyet eder. Yine de bu ifadeyi dil ile söylemek şart değildir, asıl olan kalpteki niyettir. Namazın sahih olması için niyetin doğru ve samimi olması gerekir.

Ezanın okunmasından önce namaz kılınması, namazın vaktinin girmesiyle ilgilidir. Bu vakitler girmediği sürece o namazın farz kılınması geçerli sayılmaz. Mesela, sabah namazının vakti, fecr-i sadık (gerçek şafak) ile güneşin doğuşu arasındadır. Öğle, ikindi, akşam ve yatsı namazlarının da kendi vakitleri vardır. Ezana 45 dakika kala namaz kılınması, eğer o namazın vakti henüz girmemişse, farz namazı geçerli olmaz.

Kerahet vakti, namazın sünnet veya nafile olarak kılınmasının mekruh olduğu zaman dilimidir. Ancak farz namazların bu vakitlerde kılınmasında bir sakınca yoktur. Ezana 45 dakika kala olan zaman, özellikle öğle namazı için konuşuyorsak, öğlen zeval vaktine denk gelir. Bu vakitte namaz kılınması mekruhtur. Zeval vakti, güneş tam tepede olduğu zaman ve bu zaman dilimi yaklaşık olarak 5-10 dakika sürer. Güneş bu noktadan hareket ettikten sonra kerahet vakti sona erer ve öğle namazı için ezan okunur. Ancak, namazın vakti tam olarak girmeden önce farz namazı kılmak doğru değildir.

Evet, gusül abdesti aldıktan sonra namaz kılınabilir. Gusül alındığında, kişi hem büyük abdestini hem de normal abdesti yerine getirmiş olur. Dolayısıyla, gusül aldıktan sonra ekstra olarak küçük abdest almak yani, ayrıca bir namaz abdesti almaya gerek yoktur. Doğrudan namaz kılınabilir.

Eğer bir nedenle namazlarımızı terk ettiysek, bu namazların borcunu ödememiz gerekir. Kaza namazlarının niyeti “Niyeti ettim geçmişte kılmadığım bir öğle namazını kaza niyetiyle kılmaya” şeklinde edilebilir. Kaza namazlarını kılmaya başlarken hangi namazın kazasını kıldığınızı belirlemeniz, daha sonra kaç tane kaza namazı borcunuz kaldığını takip edebilmeniz açısından iyi olacaktır. Bu yüzden bir plan yaparak bu namazları sırayla kılmanız sizin açısınızdan daha kolay olur. Günlük namazlarınızın ardından veya boş zamanlarınızda kaza namazlarınızı kılabilirsiniz. Mesela bir öğle namazı kıldıktan sonra eskiden kılmadığınız bir kaza öğle namazını kılabilirsiniz. Tüm kaza namazlarını bir anda kılmak zor olabilir. Bu yüzden sabırlı olun ve gücünüzün yettiği kadarıyla kaza namazlarınızı kılın. Allah Teâlâ’nın rahmeti sonsuzdur ve samimi çabanızı görmekte ve değerlendirmektedir.

Namaz, Müslümanların üzerine farz kılınan, ömrümüz boyunca düzenli olarak yerine getirmemiz gereken bir ibadettir. Ancak bir şeyin önemli olması, her koşulda herkes için zorunlu olduğu anlamına gelmez. Namazın edası veya kazası noktasında, özellikle zor durumda olan kişilere kolaylık getiren hükümler vardır. Ancak bu hükümler mesleğe özel değil, genel olarak zor durumda olan kişilere yöneliktir. Örneğin, yolculukta olan bir kişi için namaz sayısı ve rekatları kısaltma hükmü bulunmaktadır. Yine hasta olan bir kişi için namazını oturarak veya yatarak kılma hükmü vardır. Ancak, belirli bir mesleğe sahip olan kişilere namazın farz olmadığına dair İslami literatürde bir bilgi bulunmamaktadır. Doktor, mühendis, öğretmen, çiftçi, balıkçı, tüccar gibi meslek sahibi olan her Müslüman, namazın farz olduğunu bilir ve onu yerine getirmeye çalışır. Ancak bazı meslek grupları, çalışma şartları veya mesai saatleri nedeniyle namazını belirlenen vakitte kılamayabilir. Bu gibi durumlarda, namazını kazaya bırakmadan, vakit daralmasına rağmen namazını kılması gerekir.

Seferi, yolculuk anlamına gelir ve seferilik hali, bir kişinin kendi oturduğu yerden belirli bir mesafeyi aşarak seyahate çıkmasını ifade eder. Hanefi mezhebine göre seferilik mesafesi, kendi oturduğu şehirden 90 km veya daha fazla bir mesafeye gitmeyi niyet eden kişi, seferi sayılır. Bu mesafenin dönüş yoluyla birlikte hesaplanmadığına dikkat edilmelidir. Yani sadece gidilen mesafe esas alınır. Eğer bir kişi seyahat ettiği yerde 15 günden fazla kalmayı niyet ederse, o kişi seferi sayılmaz ve namazlarını tam kılar. Ancak 15 gün ve daha az bir süre kalmayı niyet ediyorsa seferi hükümleri devam eder. Seferi bir kişi, dört rekat farz olan namazları öğle, ikindi, akşam ve yatsı iki rekat olarak kılar. Sünnet ve vitir namazlarına dair hükümler değişmez, isteğe bağlı olarak kılınabilir. Farz namazının iki rekat farzı ve üç rekat vitir namazı seferilikte değişmez ve aynı şekilde kılınır. Eğer seferi bir kimse kaza namazı kılacaksa, bu namazı tam rekat olarak kılar. Seferi olan bir kişi için Cuma namazı farz değildir. Ancak bulunduğu yerde cuma namazı kılınacaksa, bu namaza katılabilir. Seferilik hali, Müslümanlara bir kolaylık sağlamak için getirilmiş bir hükümdür. Yolculuk sırasında zorluklarla karşılaşabileceğimizi göz önünde bulundurarak Allah Teâlâ, üzerimize olan yükü hafifletmiştir.

Köpekler, İslam dininde temiz olmayan bir varlık olarak kabul edilmez; yalnızca köpeğin tükürüğü necis olarak kabul edilir. Dolayısıyla, köpek bulunan bir evde yaşamanın namaza veya ibadetlere bir engeli yoktur. Eğer köpek evde belirli bir alanda yaşıyorsa ve bu alan namaz kılınacak yer ise, o alanın temiz olduğundan emin olmalısınız. Özellikle köpeğin tükürdüğü, yattığı ya da vücudundan bir şeyler bıraktığı yerlerde namaz kılmadan önce temizlik yapmalısınız. Eğer köpeğinizle fiziksel temas halindeyseniz ve bu sırada kıyafetleriniz köpeğin tükürüğüne maruz kalırsa, bu kıyafetle namaz kılmadan önce o bölgeyi temizlemeniz gerekmektedir. Eğer evdeki köpek namaz kılarken sizi rahatsız eder, huzurunuzu bozar veya sizi namazdan alıkoyarsa, namaz kılmak için köpeği başka bir odaya alabilirsiniz.

Lazer tedavisi görmüş bir bireyin namaz kılmasında herhangi bir sakınca yoktur. Bazı lazer tedavileri sonrasında ciltte kızarıklık, kabarma veya hafif sızıntılar oluşabilir. Eğer bu sızıntılar cildin yüzeyine yayılırsa, abdest almadan önce temizlenmelidir. Lazer tedavisi sonrasında tedavi edilen bölgede ağrı veya hassasiyet oluşabilir. Bu durum, namaz kılarken rahatsızlık yaratabilir. Ancak bu, namazın geçerliliğini etkilemez. Eğer tedavi sonrası bir merhem ya da ilaç kullanıyorsanız, bu merhemin içeriği ve temizliği hakkında bilgi edinmelisiniz. Eğer merhem, suyun cilde ulaşmasını engelliyorsa, bu bölgeyi yıkamadan önce merhemi temizlemelisiniz.

Öncelikle belirtmeliyim ki, namazın sahih ve kabul edilebilir olması için abdestin de doğru ve eksiksiz alınmış olması gerekmektedir. Abdest alırken, suyun vücudun her yerine ulaşması esastır. Protez tırnak takıldığında, doğal tırnağın altına suyun ulaşıp ulaşmadığı konusunda bazı endişeler bulunmaktadır. Eğer protez tırnak, doğal tırnağın üzerini tamamen kapatıyorsa ve altına su geçirmiyorsa, bu durum abdestin sahih olmasına engel olabilir. Çünkü abdest alırken tırnakların altına suyun ulaşması gerekmektedir. Eğer protez tırnağın altına su geçiyorsa veya kişi abdest veya gusül alırken protez tırnakları çıkarıyorsa, bu durumda problem olmaz ve namaz kılabilir.